Nếu CPU máy tính của bạn quá nóng, nó có thể ảnh hưởng đến hiệu suất. Tìm hiểu cách kiểm tra nhiệt độ CPU và quản lý việc làm mát trong Linux.

1. Tại sao nên theo dõi nhiệt độ CPU ?

CPU hay Bộ xử lý trung tâm (Central Processing Unit) là thành phần chính chịu trách nhiệm xử lý dữ liệu của một hệ thống máy tính. Nhiệt độ của CPU chỉ phụ thuộc vào các quy trình và ứng dụng đang chạy trên hệ điều hành của bạn. Nói chung, tình trạng quá nóng có thể gây ra sự bất ổn định và tắt máy đột xuất.

Nếu không được quan tâm đúng mức, CPU quá nóng có thể gây ra hư hỏng vĩnh viễn cho hệ thống máy tính, buộc bạn phải thay đổi một số thành phần hoặc thay thế toàn bộ máy tính.

2. Phạm vi nhiệt độ chung cho CPU:

• Khi không hoạt động: Từ 25°C đến 40°C.
• Khi hoạt động bình thường: Từ 50°C đến 80°C.
• Khi hoạt động nặng: Có thể lên đến 90°C hoặc cao hơn trong thời gian ngắn, nhưng không nên duy trì ở mức này quá lâu.

3. Cách kiểm tra nhiệt độ CPU trên Linux:

Một số ứng dụng có sẵn trên hệ thống Linux hiển thị các chi tiết phức tạp của CPU. Bạn sẽ có thể kiểm tra nhiệt độ của CPU bằng các tiện ích như vậy.

4. Phân tích thông tin cảm biến với Tiện ích sensors:

Một công cụ để lấy nhiệt độ CPU trên Linux là sensors (cảm biến). Sensors là một tiện ích dòng lệnh hiển thị các chỉ số của chip cảm biến trong thời gian thực. Trong khi một số bản phân phối như Ubuntu được cài đặt tiện ích này, nó cũng có thể được cài đặt trên các bản phân phối khác thông qua trình quản lý gói mặc định.

Cách cài đặt:

Đối với các phân phối dựa trên Debian/Ubuntu:

#sudo apt install lm-sensors

Đối với các phân phối dựa trên Red Hat/CentOS:

#yum install lm_sensors

Khởi tạo các cảm biến

#sensors-detect

Lệnh này sẽ tự động phát hiện các cảm biến trên hệ thống của bạn và tạo các file cấu hình cần thiết. Bạn sẽ được yêu cầu xác nhận một số thông tin, hãy trả lời “yes” để tiếp tục.

Cập nhật cấu hình

#service lm-sensors restart

Lệnh này sẽ khởi động lại dịch vụ lm-sensors để áp dụng các thay đổi cấu hình.

Lệnh kiểm tra

#sensors 

Ví dụ đầu ra như sau:

coretemp-isa-0000
Adapter: ISA adapter
Package id 0: +42.0°C (high = +80.0°C, crit = +100.0°C)
Core 0: +42.0°C (high = +80.0°C, crit = +100.0°C)
Core 1: +42.0°C (high = +80.0°C, crit = +100.0°C)

Giải thích đầu ra:

• coretemp-isa-0000: Tên của adapter cảm biến.
• Package id 0: Nhiệt độ của toàn bộ CPU.
• Core 0, Core 1: Nhiệt độ của từng nhân CPU.
• high: Nhiệt độ tối đa an toàn.
• crit: Nhiệt độ tới hạn

Lưu ý:

• Các tùy chọn khác của lệnh sensors: Bạn có thể sử dụng các tùy chọn như -u để hiển thị nhiệt độ theo đơn vị Fahrenheit, -m để hiển thị nhiệt độ theo dạng thập phân, và -s <giây> để cập nhật thông tin cảm biến sau mỗi <giây> giây.
• Cấu hình thủ công: Trong một số trường hợp, bạn có thể cần phải chỉnh sửa thủ công file cấu hình của lm-sensors. File này thường nằm tại /etc/sensors.conf. Tuy nhiên, việc chỉnh sửa file này đòi hỏi bạn phải có kiến thức nhất định về cấu hình hệ thống.

5. Một số nguyên nhân gây hiện tượng CPU quá nóng

• Hệ thống tản nhiệt kém: Keo tản nhiệt khô, quạt tản nhiệt bị bụi bẩn hoặc hỏng, hoặc tản nhiệt không tương thích với CPU.
• Bụi bẩn tích tụ: Bụi bẩn bám vào các linh kiện bên trong máy tính làm cản trở quá trình tản nhiệt.
• Overclocking: Việc ép xung CPU để tăng tốc độ làm việc cũng đồng nghĩa với việc tăng nhiệt độ.
• Phần mềm: Một số phần mềm độc hại hoặc các chương trình chạy ngầm có thể gây ra tải nặng cho CPU, khiến nhiệt độ tăng cao.
• Vấn đề về phần cứng: Lỗi bo mạch chủ, nguồn cung cấp điện không ổn định cũng có thể là nguyên nhân.

6. Cách khắc phục khi CPU quá nóng

• Vệ sinh máy tính:

  • Tắt máy, rút dây nguồn và mở vỏ máy.
  • Sử dụng máy nén khí hoặc chổi mềm để làm sạch bụi bẩn trên các linh kiện, đặc biệt là quạt tản nhiệt và khe tản nhiệt.
  • Sử dụng cồn isopropyl để làm sạch các vết bẩn cứng đầu.

• Kiểm tra và thay thế keo tản nhiệt:

  • Nếu keo tản nhiệt đã bị khô hoặc bong tróc, hãy tháo tản nhiệt ra và thay thế bằng keo tản nhiệt mới.

• Kiểm tra quạt tản nhiệt:

  • Đảm bảo quạt tản nhiệt hoạt động bình thường, không bị kẹt hoặc hỏng. Nếu cần, hãy thay thế quạt mới.

• Cài đặt lại hệ điều hành:

  • Nếu các cách trên không hiệu quả, bạn có thể thử cài đặt lại hệ điều hành để loại bỏ các phần mềm gây xung đột hoặc nhiễm virus.

• Kiểm tra phần cứng khác:

  • Đảm bảo nguồn cung cấp điện hoạt động ổn định.
  • Kiểm tra xem có bất kỳ linh kiện nào bị hỏng hay không.

• Giảm tải cho CPU:

  • Tắt các chương trình không cần thiết.
  • Giảm hiệu ứng hình ảnh và âm thanh.
  • Hạn chế mở quá nhiều tab trình duyệt.

• Điều chỉnh BIOS:

  • Một số BIOS cho phép bạn điều chỉnh tốc độ quạt hoặc giới hạn nhiệt độ CPU.

7. Phòng ngừa CPU quá nóng

• Vệ sinh máy tính định kỳ: Nên vệ sinh máy tính ít nhất 6 tháng một lần.
• Sử dụng phần mềm giám sát: Các phần mềm như Core Temp, HWMonitor giúp bạn theo dõi nhiệt độ CPU.
• Chọn tản nhiệt phù hợp: Nếu bạn thường xuyên làm việc với các tác vụ nặng, hãy cân nhắc sử dụng tản nhiệt chất lượng cao hơn.
• Tránh để máy tính ở nơi quá nóng hoặc ẩm ướt.

Trên đây là 1 số vấn đề liên quan đến nhiệt độ của CPU, hi vọng bài viết này sẽ cho bạn 1 cái nhìn tổng quan về vấn đề này. Ngoài công cụ sensors còn rất nhiều công cụ khác hỗ trợ vấn đề này. Các bạn có thể tìm hiểu thêm nhé. Cảm ơn các bạn đã theo dõi xin hẹn gặp lại ạ !